Co to jest integracja sensoryczna?
O integracji sensorycznej oraz jej zaburzeniach słyszy się coraz częściej. Ale czym jest integracja sensoryczna? Na czym polegają nieprawidłowości z nią związane i co można zrobić, by wspomóc dziecko w trenowaniu prawidłowego odbioru bodźców ze świata zewnętrznego?
Czym jest integracja sensoryczna?
Światło, dźwięk, kolory, smaki, wrażenia dotykowe i węchowe – wszystko to są bodźce, które bez ustanku bombardują nasz układ nerwowy. Do tego dochodzi jeszcze tzw. czucie głębokie, czyli propriocepcja – dzięki niej orientujemy się, w jaki sposób ułożone jest nasze ciało. Ważny jest też zmysł równowagi, za który odpowiada układ przedsionkowy. Wszystko razem tworzy system, który dostarcza nam mnóstwa informacji. O prawidłowej integracji sensorycznej możemy mówić, gdy informacje te przetwarzane są przez mózg w prawidłowy sposób. Dzięki temu możemy zareagować właściwie, adaptując się do otoczenia, w którym się znajdujemy.
Na czym polegają zaburzenia integracji sensorycznej?
Problem zaczyna się wtedy, gdy bodźce docierające do mózgu przetwarzane są w sposób nieprawidłowy. Błędny odbiór informacji odbieranych przez zmysły sprawia, że ciało reaguje niewłaściwie. Może się na przykład pojawić nadwrażliwość na dotyk niektórych faktur albo niechęć do przytulania. Często zaburzenie dotyczy odbioru dźwięków - hałas może na przykład powodować niepokój i agresję. Zdarza się, że pojawia się potrzeba dużo silniejszej stymulacji lub – wręcz przeciwnie – niektóre bodźce, takie jak światło, dźwięk czy na przykład tłum ludzi, stają się nie do zniesienia. Zaburzenia SI mogą dotyczyć zarówno kilku zmysłów, jak i tylko jednego.
Czy zaburzenia integracji sensorycznej można leczyć?
Zaburzenia SI zawsze powinien diagnozować specjalista posiadający odpowiednie uprawnienia. W procesie terapii można nauczyć się właściwego reagowania na bodźce. Jest to jednak żmudny proces i tym trudniejszy, im starszej osoby dotyczy. Dlatego warto obserwować dzieci, by jak najszybciej wyłapać ewentualne nieprawidłowości.
Jak wspomagać rozwój integracji sensorycznej?
Warto wspierać naukę prawidłowego odbioru bodźców już u niemowląt. Najmłodsze dzieci warto brać na ręce, kołysać, masować, pozwalać na dotykanie różnych faktur i kształtów i raczkowanie po różnych podłożach. Starszym dzieciom dobrze jest pozwolić się brudzić, bawić rozmaitymi masami plastycznymi, tworzyć „ścieżki sensoryczne” albo tory przeszkód z rzeczy znalezionych w domu. Dobrze jest, gdy dziecko biega, pływa i jeździ na rowerze albo hulajnodze. Przydadzą się także różne zabawki i sprzęty – piłki z wypustkami, równoważnie, huśtawki czy instrumenty muzyczne.
